Rozliczanie kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu sądowym po stronie klienta Kancelarii Prawnej nie jest takie łatwie i proste.
Pierwszym rozróżnieniem jest, że koszty prawnika inaczej kształtują się, gdy klientem jest osoba nie będąca podatnikiem VAT, a inaczej jest, gdy klientem jest osoba będącą podatnikiem VAT.
Dla osoby nie będącej podatnikiem VAT tzw. koszty zastępstwa procesowego są zawsze kosztami brutto.
Dla podatników VAT koszty zastępstwa procesowego są zawsze kosztami netto, bowiem podatek VAT powinien być obojętny, a klient nie może być wzbogacony kosztem Kancelarii.
Żeby to lepiej zrozumieć podam przykład. Sąd zasądził od dłużnika dla klienta, będącego podatnikiem VAT, zwrot kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 600 zł. Kwotę tę klient ściągnął od dłużnika. Jeżeli potraktujemy tę kwotę brutto to wtedy Kancelaria wystawi fakturę na kwotę netto 487,80 zł plus 112,20 zł podatku VAT. Ale przecież klient rozlicza podatek VAT z Urzędem Skarbowym realnie pomniejszając swój podatek należny lub otrzymując zwrot tego podatku. W ostateczności klient zapłacił Kancelarii tylko kwotę 600,00 zł brutto, ale odzyskał tytułem VAT 112,20 zł, który rozliczył w ramach deklaracji VAT-7. Ponieważ klient ściągnął od dłużnika kwotę 600 zł zatem został wzbogacony kosztem … swojego prawnika o kwotę VAT 112,20 zł. Jest to nienależna kwota jaką klient uzyskał kosztem swojego pełnomocnika.
Drugim istotnym elementem jest czy postępowanie sądowe dotyczy spraw spornych czy niespornych.
W postępowaniach niespornych takich jak. np. stwierdzenie nabycia spadku, dział nieruchomości zasadą jest, że każda strona postępowania ponosi koszty swojego prawnika. Zatem w tych postępowaniach raczej nie spodziewajmy się odzyskania od przeciwnika poniesionych kosztów swojego prawnika. Sąd bardzo rzadko zasądza zwrot kosztów zastępstwa procesowego dla jednej strony od drugiej strony. Dlatego w takich sprawach ważna jest umowa między klientem a Kancelarią, określająca nie tylko zasady wynagradzania, ale także terminy zapłaty.
W sprawach spornych rozliczanie kosztów zastępstwa procesowego jest już bardziej skomplikowane. O tym w następnej części.
